Czym jest mowa pogrzebowa?
Wiele wskazuje na to, że wygłaszanie uroczystych wypowiedzi pożegnalnych jest tak stare jak sama ludzkość. Tradycja wygłaszania mów zdaje się być tak odwieczna jak pogrzeb, a więc prawdopodobnie towarzyszy nam od zarania ludzkości. I choć nie sposób sięgnąć znaną nam historią tak daleko by dotrzeć do korzeni tego zwyczaju, to pewne wyobrażenie daje fakt, że już w III wieku przed naszą erą Grek Menandros podjął się sformułowania jej reguł, dzieląc mowę na trzy człony: lamentację, pochwałę i konsolację.
Przez wieki postać i rola mowy pogrzebowej ulegała przeobrażeniom, zawsze pozostawała jednak wyrafinowaną formą sztuki poświęconej pamięci zmarłym, a według współczesnej definicji mowa pogrzebowa to wygłoszona pod adresem osoby zmarłej chwalebna i uroczysta wypowiedź pożegnalna.
Jak napisać mowę pogrzebową? Tradycja jej wygłaszania jest kultywowana głównie w krajach zachodnich. Chociaż coraz więcej osób, decyduje się na nią w Polsce. Uroczystości pogrzebowe przebiegają w ogarniającym smutku i żalu. Jednak pożegnanie bliskiej osoby w sposób wyniosły jest dla każdego bardzo ważne. Specjalne pogrzebowe dekoracje florystyczne czy oprawa muzyczna to już niemalże nieodłączne elementy. Na popularności w ostatnich latach zyskuje również przemowa pogrzebowa, znana bardziej jako mowa pożegnalna.
Jeżeli jednak chcemy ją wygłosić, improwizowanie nie jest najlepszą opcją. Warto przygotować sobie odpowiednie słowa wcześniej i przenieść je na papier, dzięki temu, w sytuacji, gdy w kulminacyjnym punkcie nie będziemy mogli nic powiedzieć, zadanie to przekażemy komuś innemu.
Rola wierzeń zmarłego w przygotowaniu mowy
Innego podejścia wymagać będzie pogrzeb w obrządku religijnym, a innego – w świeckim. Mowa na pogrzebie świeckim-ateistycznym pozbawiona będzie odwoływań do Boga i życia wiecznego, a skupiona na zmarłym – jego relacjach z bliskimi i dokonaniach. W przypadku pogrzebu świeckiego-bezwyznaniowego, mającego miejsce gdy osoba była wierząca, lecz nie deklarowała przynależności do żadnej religii, stosowne będą odniesienia do Boga i życia, jakie czekają zmarłego po śmierci. W przypadku pogrzebu wyznaniowego naturalnie w mowie odbicie znaleźć powinny wierzenia i tradycje ważne dla wyznawców religii, w obrządku której odbywa się pogrzeb.
Uroczystość pogrzebowa kojarzy nam się z podniosłą atmosferą, ludźmi pogrążonymi w żałobie i firmą, która obsługuje uroczystość. Często organizacja pogrzebu bywa problematyczna, a finalny efekt w postaci ceremonii pogrzebowej poprzedzony jest godzinami stresującej pracy. Warto przeczytać jak wygląda pogrzeb oczami pracownika zakładu pogrzebowego.
Elementy mowy pogrzebowej
Treść ostatniego pożegnania zmarłego powinna przebiegać według pewnego schematu, tak aby w konsekwencji nie był to jedynie zlepek różnorodnych, niekoniecznie pasujących do sytuacji informacji. Jak napisać mowę pogrzebową? Mowa pogrzebowa ma charakteryzować się doniosłością i powagą. Pisząc ją, możemy kierować się następującym schematem:
Jak napisać mowę pogrzebową? – schemat
- Apostrofa „Drodzy zebrani”;
- Wstęp, w którym zawrzemy przyczynę wygłoszenia i możemy dodać, co łączyło nas ze zmarłym (jaki związek, stopień pokrewieństwa);
- Rozwinięcie, czyli wspomnienie osoby zmarłego, jakie miał zasługi, co go wyróżniało, co go uszczęśliwiało (przedstawienie osoby zmarłem w pozytywnym aspekcie);
- Zakończenie: wyrażenie współczucia dla bliskich, podziękowanie za przybycie i zapewnienie o pamięci.
Jak przygotować treść mowy pogrzebowej
Komponując mowę pogrzebową warto poznać i zastosować jej tradycyjny przebieg. Jeśli przygotowaniem mowy zajmuje się osoba spoza kręgu bliskich, oczywista jest konieczność spotkania z rodziną i przyjaciółmi zmarłego, by zebrać informację o osobie, której dotyczyć będzie mowa i poznać życzenia odnośnie zakresu poruszanych w niej wspomnień.
Jest kilka zasad, którymi można się posiłkować przy układaniu mowy. Rozpocząć należy od wstępu, w którym dobrą regułą jest zwrócenie się do zgromadzonych na pogrzebie osób, by przywitać je i podkreślić jak ważna jest ich obecność.
Dalsza część mowy powinna dotyczyć zmarłego, któremu poświęcona jest ceremonia pogrzebowa. To odpowiedni moment, by nawiązać do konkretnego wspomnienia lub anegdoty, w której centrum znajdzie się zmarła osoba.
Główna część mowy powinna być poświęcona samemu zmarłemu, a więc jego cechom charakteru, faktom z życia i osiągnięciom. Ze względu na charakter uroczystości należy skupić się na tych, które czczą pamięć zmarłego ukazując go takim, jakim będą chcieli zapamiętać go najbliżsi.
Po tego typu wspomnieniach naturalne będzie zwrócenie się do bliskich, lub bezpośrednio do zmarłego, aby wyrazić uczucie żalu z powodu jego odejścia.
Zakończenie stanowić powinno podziękowanie przybyłym za obecność. Jeśli obrządek w jakim odbywa się pogrzeb na to pozwala, można zaproponować w tym momencie wspólną modlitwę.
Wybór pomiędzy profesjonalnym mówcą a osobą z otoczenia zmarłego
Zatrudnienie profesjonalisty może pomóc odciążyć bliskich w trudnych dla nich chwilach. Jeśli zmarły nie wyznaczył konkretnej osoby do wygłoszenia mowy pożegnalnej, wybór mówcy pozostaje w gestii jego najbliższych. Przy dokonywaniu wyboru należy pamiętać, że wygłoszenie mowy pogrzebowej to zadanie dla kogoś, kto nie czuje skrępowania podczas wystąpień publicznych. Ważne jest również, by przemówienie pogrzebowe wygłosiła osoba będąca w stanie zachować należytą okazji powagę, taktowna i opanowana.
Każdy stratę bliskiej osoby przeżywa na swój własny, niepowtarzalny sposób. Niektórzy znajdą ukojenie w przypominaniu sobie faktów z życia zmarłego i układaniu ich w pełną szacunku i zgodną ze sztuką mowę pogrzebową. Inni będą chcieli ten czas spędzić opłakując zmarłego lub na spokojnych introspekcjach, a o przygotowanie mowy poproszą osobę, która zajmuje się tym zawodowo.
Wszystkie wymienione wcześniej cechy, charakteryzujące dobrego mówcę: taktowność, opanowanie, obycie z wystąpieniami publicznymi – opisują charakter osoby, która profesjonalnie zajmuje się wygłaszaniem wypowiedzi pożegnalnych. Dodatkowo, dzięki praktyce i gromadzonemu doświadczeniu mówca pogrzebowy potrafi komponować mowy pogrzebowe, które w wyjątkowy sposób upamiętnią życie zmarłego i przyniosą pociechę jego bliskim. Zakłady pogrzebowe posiadają swoich mówców i mistrzów ceremonii pogrzebowych. Osoba zainteresowana usługą profesjonalnej mowy pogrzebowej powinna skontaktować się z firmą pogrzebową, która organizuje ostatnie pożegnanie zmarłego.
Różnica między mówcą pogrzebowym a mistrzem ceremonii
Choć część ich obowiązków się pokrywa, mówca pogrzebowy i mistrz ceremonii mają inne zadania. Nieco szerszy zakres kompetencji od mówcy ma profesjonalny mistrz ceremonii. Osoba taka również wygłasza mowę pogrzebową, ale oprócz tego czuwa nad przebiegiem całego pogrzebu, a więc dba o jego osobisty i intymny charakter w trosce o komfort bliskich zmarłego. Przed przygotowaniem obrządku osoba taka spotyka się z rodziną, by porozmawiać o zmarłym oraz poznać jego i bliskich wolę odnośnie przebiegu uroczystości.
Mistrzowie ceremonii zwykle są osobami świeckimi, niekiedy po specjalistycznych szkoleniach. Zawsze jednak są to ludzie odznaczający się wrażliwością, taktem, z nienaganną prezencją, która jest niezbędna do uczczenia powagi pogrzebu.
Wzory mowy pogrzebowej
Ostatnie pożegnanie to przede wszystkim wspominanie zmarłego, o którym zawsze powinniśmy mówić dobrze. Tworzenie mowy pogrzebowej to doskonały moment, na przypomnienie sobie wielu historii i sytuacji, które z kolei powodują ożywienie emocji. Warto przenieść je na papier i przedstawić zebranym osobom.
Najważniejsze jest więc rozwinięcie przemowy, bowiem to w tym miejscu przywołujemy konkretne sytuacje z życia zmarłego, pokazując jego charakter. Krótka charakterystyka i cechy osobowości poparte przykładami powinny służyć jakiemuś celowi. Poniżej przedstawiono wzór mowy pogrzebowej w zależności od powiązania z osobą zmarłą.
Mowa pogrzebowa dla mamy
Drodzy Państwo, Szanowni Zebrani,
Zebraliśmy się tutaj, aby towarzyszyć ………………………. (imię i nazwisko) – mojej mamie, w tej ostatniej drodze.
Mama była dla mnie nie tylko rodzicielką, ale i przyjaciółką. Wzorem do naśladowania. W każdej sytuacji potrafiła znaleźć pozytywną iskierkę. Dzięki jej wsparciu i pomocy dzisiaj jestem tym, kim jestem. Wszystko zawdzięczam właśnie jej.
Zawsze pogodna i życzliwa, potrafiła znaleźć czas na wysłuchanie problemów innych osób. Charytatywnie udzielając się w Domu Seniora, pokazywała, że nie możemy przechodzić obojętnie wobec trudnych sytuacji starszych. Dzięki dużemu poczuciu humoru i swojej naturalnej wesołości rozbawiała do łez! Z nieustanną cierpliwością i pomocną dłonią zawsze można było liczyć na jej wsparcie i bezinteresowność. Żyjąca dla rodziny i innych, często zapominała o sobie.
Niespodziewana choroba, szczególnie sprawia, że ciężko nam się pożegnać. Jednak w imieniu swoim i całej rodziny pragnę podziękować za przybycie.
Chociaż dzisiaj się żegnamy, wierzę, że jeszcze się spotkamy!
Mowa pogrzebowa dla taty
Drodzy Państwo, Szanowni Zebrani,
Zebraliśmy się tutaj, aby towarzyszyć ……………………….. (imię i nazwisko) w tej ostatniej drodze. Żegnamy nie tylko wspaniałego ojca, ale i męża, dziadka, przyjaciela. Zawsze uśmiechnięty i życzliwy służył bezinteresowanie swoją pomocną dłonią. Przez całe swoje życie był dla nas fundamentem, bez którego dzisiaj nie bylibyśmy tym, kim jesteśmy. Wiele wspólnie spędzonych miłych chwil, jak chociażby ………………………………..zawsze pozostanie w naszej pamięci. Był człowiekiem, dla którego rodzina zawsze była na pierwszym miejscu. Niezależnie od sytuacji, zawsze wspieraliśmy się, szczególnie w tych najsmutniejszych momentach. Niespodziewana śmierć zaskoczyła nas wszystkich, dlatego tak trudno nam się pożegnać.
Razem z rodziną dziękujemy wszystkim za przybycie i wierzymy, że jeszcze się spotkamy!
Mowa pogrzebowa dla brata
Drodzy Państwo, Szanowni Zebrani,
Zebraliśmy się tutaj, aby pożegnać ………………….. (imię i nazwisko). Był nie tylko wspaniałym mężem i dobrym ojcem, ale i idealnym bratem. Wspólnie spędziliśmy wiele czasu i przeżyliśmy niezapomniane historie, jak np………………………… Szczęśliwych chwil w ciągu jego życia nie brakowało, choćby ………………………………… Zawsze pomagał innym i nie oczekiwał nic w zamian. Bezinteresowność to była jedna z jego głównych cech. Rodzina i przyjaciele to wartości, którymi kierował się na co dzień. Zawsze wspierał dobrym słowem i pomagał, nawet w najtrudniejszych sytuacjach.
Tragiczny wypadek zmusił nas do pożegnania się. Jednak nigdy nie zapomnimy, a pamięć tę będziemy odpowiednio pielęgnować.
Wraz z rodziną chciałbym podziękować wszystkim za udział w dzisiejszej uroczystości ostatniego pożegnania.
Mowa pogrzebowa dla siostry
Drodzy Państwo, Szanowni Zebrani,
Zebraliśmy się tutaj, aby pożegnać ………………….. (imię i nazwisko)…………….. (imię) była nie tylko wspaniałą matką, ale i żoną oraz siostrą. Chociaż dzieliło nas od siebie 5 lat, to nigdy różnica ta nie była odczuwalna. Zawsze pogodna, uśmiechnięta i wyciągająca pomocną dłoń zjednywała sobie ludzi w ciągu kilku chwil. Pracując i odnosząc sukcesy w …………………. nigdy nie zapomniała o rodzinie i przyjaciołach. Zawsze można było na nią liczyć, wspomaga dobrym słowem i czynem. Wspólnie spędzone, przyjemne chwile zawsze zostaną w naszej pamięci.
Dzisiaj musimy się pożegnać, ale wierzę, że to jeszcze nie koniec i z pewnością się jeszcze spotkamy.
Dziękuje wszystkim za przybycie i udział w ostatnim pożegnaniu ………………….. (imię).
Mowa pogrzebowa dla dziadka
Drodzy Państwo, Szanowni Zebrani,
Zebraliśmy się tutaj, aby towarzyszyć ……………………….. (imię i nazwisko) w tej ostatniej drodze. Żegnamy nie tylko wspaniałego dziadka, ale i męża oraz przyjaciela. Zawsze uśmiechnięty i życzliwy służył bezinteresowanie swoją pomocną dłonią. Przez całe swoje życie był dla nas fundamentem, bez którego dzisiaj nie bylibyśmy tym, kim jesteśmy. Wiele wspólnie spędzonych miłych chwil, jak chociażby ………………………………..zawsze pozostanie w naszej pamięci. Był człowiekiem, dla którego rodzina zawsze była na pierwszym miejscu. Niezależnie od sytuacji, zawsze mogliśmy liczyć na wsparcie, szczególnie w tych najsmutniejszych momentach. Niespodziewana śmierć zaskoczyła nas wszystkich, dlatego tak trudno nam się pożegnać.
Razem z rodziną dziękujemy wszystkim za przybycie i wierzymy, że jeszcze się spotkamy!
Mowa pogrzebowa dla babci
Drodzy Państwo, Szanowni Zebrani,
Zebraliśmy się tutaj, aby towarzyszyć ………………………. (imię i nazwisko) – mojej babci, w tej ostatniej drodze.
Babcia była dla mnie przede wszystkim wzorem do naśladowania. W każdej sytuacji potrafiła znaleźć pozytywną iskierkę. Dzięki jej wsparciu i pomocy dzisiaj jestem tym, kim jestem.
Zawsze pogodna i życzliwa, potrafiła znaleźć czas na wysłuchanie problemów innych osób. Charytatywnie udzielając się w Domu Seniora, pokazywała, że nie możemy przechodzić obojętnie wobec trudnych sytuacji starszych. Dzięki dużemu poczuciu humoru i swojej naturalnej wesołości rozbawiała do łez! Z nieustanną cierpliwością i pomocną dłonią zawsze można było liczyć na jej wsparcie i bezinteresowność. Żyjąca dla rodziny i innych, często zapominała o sobie.
Niespodziewana choroba, szczególnie sprawia, że ciężko nam się pożegnać. Jednak w imieniu swoim i całej rodziny pragnę podziękować za przybycie.
Chociaż dzisiaj się żegnamy, wierzę, że jeszcze się spotkamy!
Zdjęcie główne autorstwa Gerd Altmann z Pixabay